SWR Aletleri
Hepimizin arada sırada da olsa bir SWR metre ihtiyacımız olmuştur, bugün Radyo odamızda kullanabileceğimiz bir SWR metre yapalım, bizim de bir SWR metremiz olsun :-)))
SWR (Standing Wave Ratio ) DuranDalgaOranı denilen değer, bir orantıdan elde edilen bir değerdir.Şöyle başlıyalım, paralel bir besleme hattındaki SWR'yi
ölçmek için hat boyunca gezdirilecek bir Voltmetre veya Ampermetrede okunan en yüksek ve en düşük voltaj veya akım değerlerini tesbit ettiğimizde hesabını yapmak kolay olacaktır ,en yüksek voltaj değerine : E1 , en düşük voltaj değerine de E2 dersek :
E1 + E2
SWR = ---------------
E1 - E2 olacaktır.
SWR'yi başka değerlerle de hesaplayabiliriz ; Yansıma katsayısı denilen ( Reflection Coefficient ) değerlerini kullanarak ta SWR’yi bulabiliriz.. Bu değere p dersek :
P Yansıyan (Reflected)
p = Karekök: -----------------
P giden (Forward )
yani yansıyan dalgadaki takat değerinin (RF power) giden dalgadaki takat değerine oranının kareköküne Yansıma Katsayısı diyoruz.
Buradan da SWR'ye geçebiliriz :
1 + p
SWR = ------------
1 - p olacaktır.
Bu yoldan SWR ölçmek için giden (forward ) ve yansıyan (reflected) takatleri (power ) ölçebilmek için Bir RF powermetreye ihtiyacımız var. Ancak "Özhan abi bu yol biraz karışık" dediğinizi duyar gibiyim , haklısınız , biz de zaten bu yoldan gitmeyeceğiz çünki SWR ölçmek için daha pratik yollar var ve biz bu pratik yoldan gideceğiz...
Böyle bir powermetre yerine , SWR ölçebilen Rezistans köprü devresi
(Wheatstone Bridge ) yapmak hem daha kolay hem daha ekonomik olacaktır..
Ancak Yansıma Katsayısı (Reflection Coefficient) bir tarihte soru olarak çıkmıştı,buraya kulağınızda bulunsun diye ekledim.:-))
Paralel besleme hattı kullanan Amatör sayısı herhalde iki elin parmak sayısını geçmez , bu bakımdan biz olaya Koaks kablolu besleme hatlarına göre bakacağız.
Koaks kablolu besleme hatlarında bir RF voltmetre veya ampermetre gezdirerek
giden ve dönen voltaj veya akım değerlerini okumanın üzerindeki şild kafes sebebi ile mümkün olmayacağını hepimiz biliyoruz.Burada RF enerjiyi , giden veya yansıyan , ölçmek için koaks besleme hattını genellikle Vericiye yakın bir yerden açıp araya SWR metre ile girmek gerekir. Ancak koaks kablonun hasarsız olduğunu varsayıyoruz, bunu anlamanın yolu koaks kablonun anten tarafına 25-100 watlık bir Suni yük ( Dummy load) bağlayarak kablonun SWR’sini görmekten geçer..Bu testi yapmanızı tavsiye ederim..
Bu işi kendimizin yapacağı ( homemade ) bir SWR metre ile yapmak ölçme işini daha da zevkli kılar.. Böyle bir ölçü aleti ile bir amatörün ihtiyacını karşılayacak doğrulukta (accurate ) bir SWR değeri ölçebiliriz..
Veston köprüsü ( Wheatstone Bridge ) dört kollu ve üç kolunda değeri bilinen rezistanslar olan ve bunların yardımı ile dördüncü koldaki değeri bilinmeyen direncin değerini bulmaya yarayan köprü devreye verilen isimdir.
Keşfedenin ismi ile anılmaktadır.Bu devre ile ilgili sorularda çıkmaktadır ,böylece bir taşla birkaç bıldırcın vuruyoruz.. :-))
Bu iş için gerekli kutuyu alüminyumdan ve kenarları 10 cm olmak üzere , derinliği ise bulacağımız ve burada kullanacağımız microampermetre'nin fiziki ölçülerine göre tesbit edeceğimiz ( genellikle 5 cm yeterlidir) ölçüye göre yaparız.
Şema çok kolay:
Giriş >>> O---------o|o--------------RSRS--------------o|o------------O
J1 | | J2
| | Çıkış >>
R1 D1
R1 D1
| |
| |
|-----o|o----D2D2-----o|o------------------C1C1-------------o|o
| | | |
| | | |
R5 C2 R2 R6
R5 C2 R2 R6
| | | |
| |--->şasiye <--- o|o<------------------C3C3-----------|
| |
| |
| |
| R3
|-----------------------------------------| -----M1-------I--------R3
Selam ve sevgilerimle,
Yapacak arkadaşlar neticeyi paylaşırlarsa sevinirim.
73 Özhan Önder TA3BQ
Linkback: https://www.radyoamatorleri.com/index.php?topic=942.0