41) Geniş bandlı bir güç kuvvetlendirici çıkışında aşağıdakilerden hangisi kullanılır?
a) Yüksek geçiren filtre b) Alçak geçiren filtre
c) Dirençli bastırıcı d) Şebeke filtresi
Geniş bandlı yükselteçlerin çıkış transformatörlerinden sonra Alçak geçiren ( Lowpass filter) filtreler kullanılır.Bunun sebebi kuvvetlendirici çıkışındaki harmonik ihtiva eden akımların önlenmesi veya zayıflatılmasıdır.Böylece RF harmoniklerinin antenden yayılması önlenmiş olur.
Doğru cevap b) şıkkıdır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
42) Çıkışında bir band geçirgen filtre ile donatılmış bir VHF verici :
a) Üretilen tüm frekansları keser.
b) Üretilen tüm harmonikleri geçirir.
c) Üretilen tüm alt harmonikleri geçirir.
d) Sadece istenilen frekansları en az kayıpla geçirir.
Band geçiren filtreler ( Bandpass filter) isminden de anlaşılacağı gibi belirlenmiş bir band genişliğindeki frekansları geçirmek üzere gerekli devrelere konulurlar .Bu ayni zamanda bandın alt ve üstündeki istenmeyen frekans ve harmoniklerin durdurulması anlamına gelmektedir.Bunu yaparken filtrelerin mümkün olan en az kayıpla çalışması istenir.Bu tip Filtreler LC devre elemanlarının muhtelif bağlantı şekillerinde kullanılması ile Alçak ve Yüksek geçiren filtre olarak dizayn edilebilir.Chebyshev ( Rus matematikçi ve bilim adamı Pafnuty Chebyshev adına izafeten ) filtreleri bunların en önemli örnekleridir.Daha keskin kesme (Cut-off) frekanslı filtrelerde genellikle seri ve paralel rezonans devreleri kullanılmaktadır. Günümüz elektronik devrelerinde çok çeşitli filtreler kullanılmaktadır.
Doğru cevap d) şıkkıdır.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
43) Bir amatör telsizcinin komşusu, telsiz istasyonunun müzik setine yaptığı enterferanstan şikayetçidir.Mümkün olan çözüm aşağıdakilerden hangisi olabilir?
a) Verici çıkışına ferrit filtre konulması.
b) Verici çıkış uçları arasına bir kondansatör bağlanması.
c) Müzik setinin hoparlör bağlantılarının ekranlı kablo ile yapılması .
d) Vericinin çıkışının çıplak iki telli hat ile yapılması..
Komşu, müzik setine yapılan enterferans sebebiyle haklı olarak şikayette bulunmuştur.
Bu tip olaylar bir çok arkadaşımızın başına gelmiştir ve gelecektir.Amatör telsizci , telsizini kullanma hakkına sahiptir ancak komşularının müzik seti,TV, radyo cihazlarına sarkması kabul edilemez.Bu gibi durumlarda genellikle hoparlör bağlantı kablolarının şildli yapıda ( ekranlı = screened , yani koaks kablolarında olduğu gibi) kablolarla değiştirilmesi sorunu genellikle çözmektedir.TV ve radyo cihazlarında AC giriş filtresi veya anten filtresi kullanılması sorunu genellikle çözmektedir.
Doğru cevap c) şıkkıdır.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
44) RF akımları ile çalışan bir elektronik cihaz :
a) Topraklanmamalıdır.
b) Batarya ile beslenmelidir.
c) Mümkün olduğunca iyi ekranlanmalıdır.
d) Hepsi.
RF akımları ile çalışan elektronik cihazlar mümkün olduğu kadar iyi ekranlanmalıdır.
Bunun için genellikle cihazların dış kapları metalden imal edilmekte ve böylece ekranlanma (screening) temin edilmiş olmaktadır.. ( Faraday kafesi )
Doğru cevap c) şıkkıdır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Soru 45) 144 MHz’in üçüncü harmoniği aşağıdaki bandlardan hangisine düşer?
a) UHF bandı b) FM broadcast
c) Hava bandı d) SHF bandı
144 MHz’in üçüncü harmoniğini bulmak için 144’ü 3 le çarparız :
144 x 3 = 432
432 MHz frekansı UHF bandı içinde yer alır .
Doğru cevap a) şıkkıdır.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
46) Sinüs şeklinde bir dalganın efektif (RMS) değeri 12 volttur.Tepeden tepeye değeri aşağıdakilerden hangisidir?
a) 16.97 Volt b) 24 Volt c) 33.9 Volt d) 36.4 Volt
Sinüs dalgasının RMS değeri (Root Means Square) kelimelerinin baş harfleri alınarak oluşturulmuş bir değerdir yani Karekök değeri demektir.220 volt şehir cereyanı ifadesi kullandığımız AC voltajın RMS değeridir.Aklımızda bulunmasında yarar var çünkü bazen imtihanlarda soru olarak gelebilir.
Burada önce Vtepe (Vpeak) değerini bulmamız gerekir :
Vpeak = Vrms x Karekök 2
Karekök 2 açılımı 1.414 olacağından : Vpeak = Vrms x 1.414 olur.
Verilen RMS değeri 12 volt olduğuna göre Vtepe = 12 x 1.414 = 16.96 volt çıkacaktır.
Şimdi tepeden tepeye değerini bulmak için tepe değerini 2 ile çarparız, çünki bir AC voltajın tepe (peak) değeri pozitif alternanstaki veya negatif alternanstaki değeridir.Bir saykılı yani sıfırdan maksimum pozitif değere oradan sıfıra ve negatif maksimum değere oradan sıfıra geçmesi sebebiyle meydana gelen sinüs dalgasının toplam voltajı tepeden tepeye ( peak-to-peak ) voltaj olarak adlandırılmıştır. Böylece tepe ( peak) değerinden tepeden tepeye ( peak-to-peak) değerini bulabilmek için tepe (peak) değerinin 2 ile çarpılması gerektiği açıkca anlaşılır.
Netice : 16.96 x 2 = 33.9 volt.
Doğru cevap c) şıkkıdır.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
47) AGC katının işlevi aşağıdakilerden hangisidir?
a) Amplifikatör güç kontrolu
b) Alt-geçirgen doğrulma
c) Otomatik çıkış kontrolu
d) Otomatik kazanç kontrolu
AGC ismi Otomatik kazanç kontrolu (Automatic Gain Control) ifadesinin baş harflerinden oluşturulmuş bir ifade olup bu devre kullanıldığı devrede otomatik kazanç kontrolunu yapar.Kısaca bu devre, alıcıda hemen demodülatör devresinin çıkışındaki voltajın uygun bir noktadan alınıp geriye yani başlangıçtaki RF katlarındaki devrelere negatif bayez ( Negative bias voltage) voltajı olarak uygulanması ile oluşturulur.
Doğru cevap d) şıkkıdır.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
48) Bir çıkış katının aşırı sürülmesi :
a) Yüksek SWR’ye neden olur
b) Çıkış gücünü arttırır
c) Yüksek seviyeli harmonic üretir
d) Çıkış transistor ünü yakar
Çıkış katı olan herhangi bir elektronik devrede çıkış katının aşırı sürülmesi demek, girişe uygulanan işaretin seviyesinin normalinin üstünde arttırılması demektir.Böyle bir işlem o katın çalışma eğrisinin ( Her devrenin bir çalışma eğrisi grafiği vardır) hatti olmayan (Nonlinear) kısmında çalışmasına sebeb olacağından çıkışta bol miktarda harmonikler üretilir.
Doğru cevap c) şıkkıdır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
49) Bir FM sinyalinin güçlendirilmesi sırasında kullanılacak en etkili güçlendirici sınıfı aşağıdakilerden hangisidir?
a) A sınıfı b) AB sınıfı c) B sınıfı d) C sınıfı
Daha önceki sorulardan birine cevap verirken amplifikatör sınıflarının kullanılışlarından bahsetmiştik.C sınıfı amplifikatörler kesinlikle saturasyonda çalışırlar ve dolayısı ile çalışma eğrilerinin hatti olmayan ( Nonlinear) bölümlerinde çalıştırılırlar.Yani giriş işaretinin tepe değerleri ile çalışma başlatılacak şekilde gereken besleme voltajları ile çalıştırılırlar ve giriş işareti genliği de bu çalışma şekline uygun olacak seviyede uygulanır.Bu hatti olmayan çalışma sebebiyle de çok miktarda harmonik üretilir.FM sinyalinde taşıyıcının genliği değişmez sadece uygulanan modüle edici sinyal ile frekansı değiştirilir.Kısaca FM sinyalinin genliği sabittir ancak uygulanan RF giriş işaretinin genliğine bağlı olarak genliği değişir..Böylece modulasyon işaretinin uygulanması toplam FM işareti genliğinde değişiklik yapmaz. Bu özellik FM sinyalinin distorsiyonsuz olarak bir C sınıfı amplifikatörde istenilen değerde yükseltilmesini mümkün kılar.
Doğru cevap d) şıkkıdır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
50) Bir yapay yük üzerine uygulanan RF akımı ölçülmek istenirse, aşağıdaki ampermetre tiplerinden hangisi kullanılır?
a) Hareketli bobinli
b) 50 Hz’e ayarlı, demir göbekli
c) Thermocouple cihazlı
d) Hiçbiri
Bir devredeki RF ( Radio Frequency) akımını ölçmek için Thermocouple miliampermetre veya ampermetreler kullanılır.Thermocouple algıladığı ısı derecesine göre bir dc akım üreten ve ayrı cins metallerin birleştirilmesiyle oluşturulan bir devre aparatıdır.Devresine eklenmiş alçak değerde bir resiztans, üzerinden geçen RF akımı ile ısınır ve bu ısı thermocouple elemanını harekete geçirir.Isınan eleman ufak miktarda bir DC akım üretir.Bu voltaj bir DC miliampermetreye (Ampermetreye ) uygulanır, bu metreler AC unitlere göre kalibre edildiğinden RF akımın AC değerini gösterirler.Böylece RF akımının değeri ölçülmüş olur.
Doğru cevap c) şıkkıdır.
Hazırlayan :
Özhan Önder TA3BQ
Linkback: https://www.radyoamatorleri.com/index.php?topic=745.0