RADYO FREKANS TRANSMİSYON HATLARI

[TA3HS]

RADYO FREKANS TRANSMİSYON HATLARI
Genel :
Radyo vericilerinin ve diğer elektrik enerji kaynaklarının tatbikatlarında, enerjinin beslediği yük, genel olarak, vericiden bir miktar uzaktadır. Bu gibi hallerde verici ile yük arasına bağlayıcı link olarak transmisyon hatlarına gereksinim olur. Transmisyon hatlarının elektriksel karakteristikleri bu gibi sistemlerin çalışmasında önemli bir faktördür. Enerjinin verimli bir şekilde nakledilmesi için bu hatların doğru şekilde empedanslar karşısında çalışması önemlidir.
Elekriksel karakteristikleri sebebiyle transmisyon hattı kısımları genellikle devre elemanı olarak kullanılırlar. Bunlar empedans uygulamalarında ve yüksek frekanslarda dalga boylarının laboratuarlarda ölçülmelerinde kullanılabilirler.

Hatların Tipleri :   
Radyo frekans gücü;
1-   Açık – Telli bir hat.
2-   Şiltli br çift iletken.
3-   Koaksiyel kablo
İle iletilirler.

1-AÇIK TELLİ BİR HAT:
Genel olarak aralıklı konulmuş izole edici aralık parçacıklarını ihtiva eden paralel iki telden oluşur. Böyle bir hat az miktarda enerji intişa ettirilebilir ve tellerden biri topraklı cisimlere daha yakın olabileceğinden, her tel ile toprak arasındaki kapasitans tamamıyle balans edilemeyebilir.

Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap

Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap

Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap

Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap

2-ŞİLTLİ BİR ÇİFT İLETKEN :
   Genellikle birbirlerinden izole edilmiş bir madde ile ayrılmış ve topraklanan örgülü bakır bir muhafaza içerisinde alınmış, paralel iki iletkenden oluşur. Böyle bir hat enerji intişar ettirmez ve her bir tel ile toprak arasındaki kapasitans balanslıdır. İzolasyon kayıpları çok büyük olduğundan, bu hatlar kısa mesafeler hariç, radyo frekanslarında nadiren kullanılırlar.

Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap

3-KOAKSİYEL KABLO :
   Koaksiyel bir kablo, dış ekseni teşkil eden ve topraklanan madensel bir muhafazanın ekseni boyunca yerleştirilmiş bir tek iletkenden oluşur. Dış muhafaza, eğilmez veya eğilebilir nitelikte olabilir. İç iletken, aralıklı olarak konulmuş izole edici sert boncuklar veya diskler ile veya tamamen doldurulmuş esnek plastik izole bir madde ile yerinde tutulur. Dış iletken, intişara mani olan bir şild gibi etki yapar. Dış iletken topraklandığı için her bir iletken ile toprak arasındaki kapasitans balanslı değildir.

Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap

Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap

TRANSMİSYON HATLARININ SABİTLERİ  :
   Bir hattın niteliği, hattın aşağıda verilen sabitlerine bağlıdır :
1-   Birim uzunluğun Endüktansı ( L )
2-   Birim uzunluğun Kapasitansı ( C )
3-   Birim uzunluğun Rezistansı  ( r )
4-   Birim uzunlukta Teller arasındaki Geçirgenlik ( g )

1-BİRİM UZUNLUĞUNUN ENDÜKTANSI ( L )
Bir transmisyon hattından akım aktığı zaman; açık-telli hatta ve şildli çift iletkende her iki iletkenin etrafında, koaksiyel kabloda ise sadece iç iletkenin etrafında manyetik kuvvet hatları oluşur. Açık-Telli bir hatta bu manyetik kuvvet hatları süratle zayıflayan bir şiddetle dışarıya doğru yayılır. Şildli çift iletkende kuvvet hatları şildin içinde, koaksiyel kabloda dıştaki silindirik iletken içerisinde kalır.
Açık-telli bir hattın irim uzunluğunun Endüktansı yaklaşık olarak

              -7
L=9.22x10    Log(2D/d) Henry/Metredir.

Bu formülde
D=İletkenin merkezleri arasındaki uzaklık.
d=Her iki iletkenin çapıdır.
D ve d aynı birime sahiptirler.

Şildli çift iletkenin birim uzunluğunun endüktansı, yukarıdaki değerden biraz daha azdır.
Koaksiyel bir birim uzunluğunun endüktansı yaklaşık olarak ;
              -7
L=4.59x10    Log (D/d)  Henry/Metredir.

Bu formülde ;
   D=Dış iletkenin İç Çapı
   d=İç iletkenin İç Çapıdır.

2- BİRİM UZUNLUĞUNUN KAPASİTANSI ( C )

Bir transmisyon hattı bir dielektrik ile ayrılmış iki iletkenden oluştuğundan, iletkenler arasında, iletkenlerin boyunca dağılmış bir kapasitans mevcut olur.
   Açık-Telli bir hattın birim uzunluğunun kapasitansı yaklaşık olarak
                                    -12
   C=(12.1/Log(2D/d))x10    Farad/Metredir.

Bu formülde D=iletkenin merkezleri arasındaki mesafe ve d=her bir iletkenin çapıdır.
   Şildli çift iletkenin birim uzunluğunun kapasitansı, iki iletken arasında ve her bir iletken ile şild arasında mevcut kapasitanslar sebebiyle yukarıdaki değerden çok daha büyüktür.
   Koaksiyel kablonun birim uzunluğunun kapasitansı :
                                 -12
   C=(24.1/Log D/d)x10       Farad/Metre’dir.
   Bu formülde D=Dış iletkenin iç çapı, d=iç iletkenin dış çapıdır.
   Kapasitans için yukarıda verilen her iki formül de dielektrik madde nin hava olarak kabul edilmiştir. İzolsyon için eğer havadan başka bir madde kullanılacak ise yukarıda verilen değerler kullanılan maddenin dielektrik sabitesi adı verilen bir katsayı ile çarpılır. Bununla beraber yüksek frekanslarda fazla güç kaybına neden olduklarından, radyo frekans transmisyon hatlarında havadan başka maddeler nadiren kullanılır.
   Birim uzunluğun rezistansı ve birim uzunlukta iletkenler arasındaki geçirgenlik bir transmisyon hattındaki telin rezistansı ve teller arasındaki geçirgenlik, transmisyon hattının performansını etkiler. Bunlarda olacak güç kaybı sebebiyle bu kemiyetler nakledilen gücü azaltırlar.


Linkback: https://www.radyoamatorleri.com/index.php?topic=1767.0