Sayın A.Akif ÇETİN (TA4AAC),
Öteden beri, ihtiyacımız olan 220V AC / 13,8V DC kesintisiz güç kaynaklarına ilgim, alakam ve belirlili düzeyde bilgilm vardır. Amatör telsizcilerin, bir istasyondaki kesintisiz güç kaynağı ve anten hakkında bunları yapacak kadar bilgilerinin olması gerektiği düşüncesindeyim.
Öncelikle ihtiyacımız olan kesintisiz güç kaynağının elektriksel özelliklerini belirlememiz gerekmektedir. Güç kaynağından alacağımız gerilim sabit olarak 13,8V DC, akım ise cihazımızın günderme gücüne göre değişkenlik gösterecektir. Çektikleri en yüksek akım kullanma kitapçıklarında veya kısa teknik açıklamalarında mevcuttur.
Gerilim 13,8V olmak kaydıyla genel olarak;
VHF/UHF mobil amatör telsiz cihazları en yüksek güçte 12A, HF amatör telsiz cihazları ile en fazla (FM ve AM emisyonunda) 100W çıkış gücünde 22A (SSB emisyonunda 12-18A) akım çekerler. Dolayısıyla bizim bu iki cihazı aynı 220V AC / 13,8V DC kesintisiz güç kaynağından besleyerek, ikisini de aynı anda göndermeye (ki uygulama tek telsizciyle pek yapılmaz) geçirerek duyacağımız en fazla akım 30A civarındadır.
Burada 100A akım ihtiyacı var mıdır ?
Öteden beri Türkiye'de profesyonel imal edilen 220V AC / 13,8V DC kesintisiz güç kaynaklarının (adaptörlerin) üzerindeki yazdıkları akım değerlerinin ancak yarısını verdiklerinden 100A yazıyorsa 50A akım alırız görüşü de ortaya çıkabilir tabi.
Yapım, imal, icad vb. her zaman emek gerektirir. Ancak içerikler incelenerek, yapıcı, olumlu, gerçek ve doğru eleştiriler de imali, icadı ve yapılan cihazın eksikliklerini ortaya koyar, daha verimli hale getirilmesini sağlar.
Yazımıza konu güç kaynağını 220V girişten itibaren incelersek;
- Güç kaynağında troid trafo (Troidal Transformer) kullanılmıştır. Bir trafodan 13,8V, 100A çekebilmek için gücünün 1500W veya 1600W olması gerekir. Görüntülenen transformatör kaç watt veya VA'dir?
- Transformatörden sonra bir adet köprü diyot (rectifier) kullanılmıştır. Bu köprü diyodun modeli bilinmiyor. Ancak Türkiye'de satılan metal kılıflı 10, 35 ve 50 amperlikleri var. 35 ve 50 amperlikleri 10A en fazla 15A (ki genelde orijinal olanları) vermektedirler. 100A akımın alınabilmesi için köprü diyodun (rectefier), her biri 30A olan hızlı diyotlardan (schottky diode) veya metal kılıflı (Türkiye'de vidalı diyot da derler) diyotlardan oluşması gerekmektedir.
- Güç kondansatörü 220.000 µF olarak tam olması gereken değerinde. Ancak Türkiye'de çok zor bulunur.
- LM723 iyi bir akım ve gerilim algılamalı regüle entegresidir. Ucuz fiyatına rağmen verimlidir. Regüle devresinde koruma için bir tristör (SCR / thyristor) ve ayrıca LM741 bir opamp kullanılmış. Regüle devresinin az bileşenli fakat iyi çalıştığını tahmin etmekteyim.
- Ayrıca devresini tam göremedim ama 110 emperlik crowbar da yapıldığı görüntülenmektedir.
Şemasını teğmin etmekte ve özellikle regüle devresini incelemekte yarar vardır.
Sonuç olarak, hem HF, hem de VHF/UHF telsiz cihazımızı beslemek için sabit bir kullanım alanında, bize trafolu, 13,8V çıkış geriliminde, 25A veren bir 220V AC / 13,8V DC kesintisiz güç kaynağı yeterli olacaktır. Üstelik bu konuda bipolar, darlington veya mosfet çıkışlı onlarca şema ve bazılarının baskı devreleri (PCB) de vardır. Elektronik bileşenleri Türkiye'de rahat bulunur veya trafosu silisi saçlı ve troid olarak rahat sardırılır.
İstasyonumuzun temel ihtiyacı olan Kesintisiz Güç Kaynağı yapımı konusundaki çalışmalarınızda başarılar ...
Selamlar ...