ANTEN SOHBETLERİ-14 ANTEN NEDİR?

                                             ANTEN SOHBETLERİ   -  14
           ANTEN NEDİR ?
     Antenlerdeki temel  özellikler, kazanç ( Gain ), yayın paterni (Radiation pattern), empedans ( Impedance), band genişliği ( Bandwidth), rezonans frekansı ( Resonant frequency), polarizasyon (polarization)  gibi, anten ister gönderme yapsın ister alma yapsın yani ister verici anteni ister alıcı anteni olsun aynidir..Mesela bir antenin alma paterni gönderme paterninin aynidir bunun sebebi elektromanyetik karşılıklı münasebet teoremidir.
Bu sebeble anten özelliklerinden bahsederken verici anteni veya aiıcı anteni olarak alma ve gönderme terminolojisinde normal olarak bir farklılık gözetilmez. Alıcı veya gönderici olarak hangisi daha uygunsa özelliği buna göre izah edilir.
    Antenlerin perfonmanslarını etkileyen bir çok kritik parametreler antenin dizayn aşamasında ayarlanabilir.Bunlar rezonans frekansı, empedans, kazanç, açıklık veya yayın paterni, polarizasyon, verim oranı, ve band genişliği gibi önemli özelliklerdir.
Verici antenlerinde ayrıca taşıyabileceği azami güç miktarı ( maximum power rating), alıcı antenlerinde ise gürültü red etme özelliğide ( noise rejection)  dikkate alınır.Bütün bu parametreler çeşitli ölçüm metodları ve ölçü aletleri ile ölçülebilirler..
    Bunlardan rezonans frekansı, antenin çalışacağı frekans olarak ayarlandığı frekans olup, merkez olarak  alınan bu frekans  etrafındaki belli bir genişlikte etkilidir.Bu tip antenler rezonant antenler olarak adlandırılırlar.Antenler elektriki rezonatörler olarak çalışırlar ve rezonans frekansında sürüldükleri zaman yayınlanan takat azami olarak boşluğa yayılır.Antenlerde sürücü eleman genel olarak antenin rezonans frekansını tayin eden elemandır ve rezonant olabilmesi için anten boyunun yarım dalga veya çeyrek dalga olması gereklidir.Anten boyu denildiğinde fiziki boyu değil fakat elemanın elektriki boyundan bahsediyoruz.Fiziki uzunluk, hız faktörü ( Velocity factor) denilen ve elektromanyetik dalgaların herhangi bir metal içindeki hızını belirten rakamlarla çarpımı ile elde edilen uzunluk olacaktır.Antenler ayni zamanda en küçük rezonans frekansının harmoniklerinde de rezonant anten olarak çalışırlar( Genellikle tek sayılı harmonikler) ..Bazı antenler birkaç frekansta rezonansa gelecek şekilde dizayn edilmişlerdir bazıları ise çok geniş bandlı olarak yapılmışlardır bunlar logaritmik antenler olarak anılırlar. ( Log-periodic antenna)
    Rezonans frekansı antenin empedansını da etkiler.Rezonans halindeki bir antenin muadil devre olarak görünümü reaktif bileşeni olmaksızın saf rezistansdır diğer taraftan rezonans frekansı dışında çalışan antende rezistans kadar kapasitans ve endüktansda söz konusudur..Antenlerin kendi rezonans frekansı dışındaki bir frekansda rezonant anten olarak çalıştırılması için mevcut reaktansı kompanse etmek üzere bir miktar yükleme bobini veya kapasitör seri olarak eklenir.Antenlerin diğer özellikleri frekansa bağlı olarak değişir ve özellikle de yayın paternleride etkilenir.
    Anten kazancına gelince  bu parametre antenin yönlendirme özelliğinin derecesini gösterir ve düşük kazançlı bir anten her yöne ayni miktarda güç yayar buna mukabil yüksek kazançlı bir anten belirli bir yönde yayın yapar.Anten kazaçları genel olarak sanal bir anten olan ve her yöne eşit yayın yaptığı varsayılan İzotropik antene ( Isotropic antenna) göre söylenir..Aslında anten kazancı söylemi de pasif bir fenomendir çünki anten mevcut güce herhangi bir güç eklemez ancak bir isotropik antene nazaran daha fazla yayın yaptığı için bu bir kazanç olarak görülür.Kısaca özetlersek kazanç söylemi isotropik antene göre yapılan bir mukayese  söylemidir bununla beraber yönsüz (Omnidirectional)  olarak adlandırılan bir çok antenin isotropik antene göre bir miktar kazancı vardır.Bir uzay aracındaki parabolik ( Dish) anten yüksek kazançlı  fakat bir laptoptaki Wi-Fi anten alçak kazançlı  antenlere en iyi örneklerdir..Pratikte, yarım dalga dipol anten isotropik anten yerine referans olarak alınır.Kazanç dBd olarak söylenir ve :
0 dBd (Dipol antene göre kazanç) 2,15 dBi (isotropik antene göre kazanç) ye eşittir.

Devam edeceğiz

Özhan Önder TA3BQ



Linkback: https://www.radyoamatorleri.com/index.php?topic=1282.0

[cevat köroğlu]

Bazı arkadaşların yayınlarını izledim, transmisyon hattının yayın frekansının dalga boyunda olmasını tavsıye ediyorlar, bana mantıksız geldi, evet kablo uzadıkça rezistif değeri yükseleceğinden empedans bozulur ve bir miktar kayıplar oluşur, bu kayıpların azaltılması ise kablo iletkenlığının arttırılması ile bir miktar telafı edilebilir, buda iletkenın kalın ve değerli iletken maddeden yapilmiş q sü yüksek kablo ile mümkündür, yoksa izoleli kablonun dalga boyu ile bir ilişkisi yokdur, mümkün mertebe kısa ve q sü yüksek kablo problemsiz transmisyon hattı için yeterlidir selamlar. cevat köroğlu

[cevat köroğlu]

Makalemde eksik kalmiş sorulara cevap maksatlı tamamlayacağini inanarak devam etmek istıyorum,
 transmısyon hattının diğer bir özelliği ise, inşa edeceğimiz antenın yeri ile cıhazımızın yeri arasındakı uzaklık, metre cinsınden ölçülür, kablo cınsının parametrelerinde hız faktörü, yanı akışkanlik, kat sayısı ile çarpilarak o uzunlukdakı kablonun ışık hızından ne kadar kayıp verdiği hesap edilerek bulunur, sonra bulunan değer, çalişma frekansına bölünerek anten elemanlarının uzunlıkları bulunur, ve o değerlerde kesilir, örneğin işik hiziniz 270000 km. ye düşmüşse, çalişma frekansınızda 150 mhz. ise, 270000/150=1,8m.eder, yanı tam dalga bir antenin boyu budur demekdir, selamlar cevat köroğlu.

[TA3V]

Selam
Bu makaleyi yazan Özhan hocam rahmetli olmuştur bilginize.

[TA3CB]

Sayın cevat bey.Forumda hız faktörüyle ilgili bilgilerde var.Yani sizinde dediğiniz gibi akışkanlık ölçüsü.Yada kablonun yayılıma etkisi.PET yalıtkanlı kablolarda%66 baz alınır.Diğer yalıtkanlı kablolarda daha farklı değerler söz konusudur.Konuyu derinleştirmekten ziyade kullanışlı hale getirirsek amatörlüğe daha faydalı olacağımız inancındayım.73.

[cevat köroğlu]

Sayın TA3CB bey; benimde maksadım bır tür kafa karışıkliğini netleştirmekdir. transmisyon hattının uzunluğunu dalga boyu katlarına göre ayarlamak, hiç bir mantığı kaynaği olmayan, bir olgunun yanlişliğini dile getirerek, amatör arkadaşlarımızı bilgilendirmek istedim, vede mümkün mertebe halk dilini kullanarak herkesin anlayacaği tarzda yazdım, tekrar ediyorum kablonuzun boyunu, cıhazınızla anten mesafesi kadarından fazla kesmeyin, kablo için öyle dalga boyu falan hesabı yapmayın, en kısa kablo en verimli kablodur, kablo uzunluğunuzun hız kabını bulun, ondan sonra antenınızın fızıkı boyunu hesaplayın, bu dediklerim fazla derin konular değildir, her arkadaşin rahatlıkla üstesinden geleceği hesaplardır, herkese başarılar selamlar.

[size=0.85em][/size][/font]

[TA3CB]

Cevat bey.Hayırlı akşamlar.Yazmak istemiyordum ama konuyu ikilendiriyorsunuz.Şöyleki hem enkısa kablo diyorsunuz hemde dalga boyunun katları.Ben apartman gibi bir dairede oturuyorsam,örneğin anten ile cihaz arası mesela desek 32 metre,şimdi siz bana odanın içinde biraz pay bırakacak olursak kaçmetre kablo önerirsiniz,ve nasıl bir formül ile bu kablonun uzunluk hesabını yaparız.Soru 2. Velocity faktörü nedir.Faktörü %66 olan bir kablonun kesim hesabını nasıl yaparız.(örneğin RG213-214).Antenimizin fiziki boyuyla kablomuzun boyu arasında nasıl bir bağlantı kuruyorsunuz.Örneğin3x5/8 anten kullanıyorum diyelim.Soru3.RF enerjisi kabloda ilerlerken,ne oluyorda geri dönüş yapıyor.Bağlantılar gayet sağlıklı iken neden 1.3-1.5 hatta 2 SWR ler okunuyor.Sakın bana swr 2 iken sinyalin bilmem şukadarı geri döner onunda bir önemi yoktur falan demeyin.Ben 1.01 SWR istiyorum,antenimde 145 mhz de 50 ohm.Esas sormak istediğim konu, bana kablo üzerindeki faz dönüşüm ölçülerini anlatınız.Arkadaşlara herhangi bir formül vermeden şunu bulun bunu yapın demekle olmuyor.Evet şimdi sıra sizde.Ama laf değil formül istiyorum.Birlikte yapacağız.Arkadaşlarda yararlanacak.Hayırlı akşamlar.73. Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap

[cevat köroğlu]

TA3CB; kablo fabrıkaları ürettikleri kabloların karakteristik özelliklerini açıklarken, hız faktöründende bahsederler, ben buna akişkanlık diyorum, çünkü elektronlar iletken üzerinde akarken dirençlerinden dolayı hız kaybederler, kablo uzadıkça bu hiz kaybıda artar ve sonuçta anten boyu hesabınıda, kablosuz anten boyu hesabına göre değiştirir, 20mt ile 50 mt kablo boyu arası hız kaybı kat sayısı yaklaşık 0.95 dir, yanı 300000*0,95=285000km.dir, bo boylarda kablo sonuna anten inşa edersek 285000/frekans dır, sonuç tam dalga boyu anten uzunluğudur, örneğin 150 mhz.de 0db anten inşa edeceksek, 285000/150=1,9mt dir yanı bir dipolun top. uzunluğu veya teleskopik bir antenin top. uzunluğudur, bu hesaplar dahılınde SWRniz 1e birdir, veya bu değerlere yakın olacakdır, problem varsa cıhazın empedansı ile kablo ve anten empedanslarında aranmalıdır, kablo uzunluğunun en büyük dezavantajı ise, kablo uzadıkça rezistif değerinin artmasidir, ve empedansının bozulmasıdır, çünkü rezistif ile reaktansın vektorel toplamı bize empedansı verir.sanırım bu kadar ızahat yeterlidir iyi günler.

[TA3CB]

Teşekkürler.Çok faydalı oldu.73..

[cevat köroğlu]

Kablo konusunda bir kaç diyeceklerim daha var, piyasada standart kablolar mevcut, fakat hiçde standart değiller, empedansı 50 om diye aldığımız çoğu kablo 50 omun altında veya üstünde olduğundan, SWR niz yüksek görünecek, yada kablonun sonuna wat metreyi bağladığınızda eksik gösterecek, işde bu olumsuzluklardan kurtulmak için, bir sürü para verip aldığınız cıhazlar kadar kabloyada önem verin, ve en az cıhaz parası kadarda kablo parasına acımayın, kablonun iletken çapi yüksek olsun ve gümüş kapli olsun, blendax örgüsü çok telli yalıtkanı kalıteli olsun, bu dediğim kablonun mt.fiyati 30_ile 60 tl arasında, tabı bir çok amatör arkadaşa pahalı gelebilir, ama ucuzunda sonuçlarından yakınırsınız, yada soru işaretinden kurtulursunuz, inşallah faydalı olmuşumdur, herkese başarılar iyi günler selamlar.cevat köroğlu.